Rezultaty i odniesione korzyści z realizacji projektu.
Realizowany projekt pozwolił nam zaktywizować wszystkich uczniów klas 4-8.
Potyczki językowe podczas zajęć języka polskiego
Przeprowadzenie dwugodzinnych lekcji języka polskiego przez wszystkich polonistów metodą stacji zadaniowych okazał się pomysłem pozwalającym nie tylko wyłonić reprezentantów klasy, ale też kształcić umiejętności kluczowe i kompetencje miękkie.
Stacja 1 polegała na ułożeniu w kolejności alfabetycznej plastikowych nakrętek z przyklejonymi do nich imionami współczesnymi i staropolskimi. Uczniowie współpracując w grupie tworzyli “węża” i przypominali sobie nie tylko alfabet, ale poznawali imiona, dotąd im nieznane.
Stacja 2 -uczniowie otrzymali słowne puzzle. Ich zadanie polegało na ułożeniu poszczególnych wyrazów i zapisaniu znaczenia każdego z nich. Przy realizacji zadania uczniowie mogli korzystać ze słowników. Wśród wyrazów (stopniowanie trudności i liczebności wyrazów w zależności od poziomu klasy) znalazły się m.in. praworządność, solidaryzowanie, charytatywnie ,wyidealizowany, spolaryzowany i in.
Realizacja zadania pozwalała poprzez zabawę połączoną z nauką wzbogacić czynne słownictwo ucznia.
Stacja 3 polegała na napisaniu recepty dla tych, którzy nie chcą lub nie potrafią zrozumieć, że dbałość o język jest obowiązkiem. Premiowana była wypowiedź krótka, dowcipna, oryginalna. (uczniowie do dyspozycji mieli recepty imitujące recepty lekarskie). Uczniowie nauczyli się zamykać myśli w obrębie krótkiej wypowiedzi i precyzować treści.
Stacja 4 okazała się najtrudniejsza w realizacji. Polegała na tym, by uczniowie przeczytali tekst (0,5 – 1 str. w zależności od poziomu klasy), a następnie dokonali jego skrócenia /streszczenia/ stworzenia z niego notatki (mogła być graficzna) tak, by przypominała ściągę. Uczniowie nauczyli się, jak mogą się uczyć notując. Zrozumieli, że przygotowanie np. map mentalnych, schematów, punktorów pozwala uporządkowywać przyswajaną wiedzę, ułatwia uczenie się. Testy, które uczniowie otrzymali dotyczyły języka polskiego, np. jego historii.
Stacja 5 to biegane dyktando lub dyktando schowane pod krzesłem. Zadanie uczyło współpracy, umiejętności dokonywania wyborów, przypominania sobie zasad ortograficznych. Uczniowie musieli mówić wyraźnie i starannie, by osoba zapisująca tekst nie miała wątpliwości, jak brzmi tekst. To zadanie pozwoliło nam, nauczycielom, pokazać wyjątkowość i bogactwo języka. Wielu uczniów poczuło się dumnych ze swoich umiejętności!
Stacja 6 Uczniowie mieli za zadanie poprawienie błędów językowych. W zależności od poziomu klas przewidziana była ilość zadań. Zadanie to pozwoliło na zwrócenie uwagi na stałe związki frazeologiczne i wyczuliło uczniów na konieczność właściwego użycia tychże. Ponadto uczniowie zrozumieli, że aby używać słowa, trzeba znać jego znaczenie.
Przykładowe zdania do poprawy:
– Wybór miejsca na następną wycieczkę okazał się dla naszej rodziny arbuzem niezgody.
– Sprzątanie mojego pokoju to syzyfowa robota.
– Zosia nie pojechała do koleżanki, dlatego cały dzień chodziła z głową na kwintę.
– Odniósł porażkę, kiedy okazało się, że przegrał z kretesem.
– Nie będę się spieszył, bo wówczas tylko czeka na mnie musztarda po obiedzie.
Konkurs kaligraficzny
był okazją do zapoznania się uczestników konkursu z różnymi formami i kształtami pisma. Uczniowie przygotowywali się do wzięcia udziału w konkursie ćwicząc kaligraficzny zapis w domach. Efektem była wystawa z prac uczniów prezentująca zdobyte przez nich umiejętności w zakresie pięknego pisania.
Podchody z QR Codami
Nasi uczniowie kolejny już raz spotkali się z zadaniami związanymi z kodowaniem. Wiemy, że chętnie po takie sięgają. Aby wziąć udział w zadaniu wystarczyło tego chcieć! Uczniowie uczyli się podejmowania decyzji, czy warto im przystąpić do wspólnej zabawy? Musieli przecież poświęcić kilka przerw lub czas po lekcjach. A jednak bardzo wielu z nich zmagało się z zadaniami, które znów dotyczyły poprawności językowej, ortograficznej, sprawnego posługiwania się językiem. Umiejętność samodzielnego uczenia się czy poszukiwanie informacji w różnych źródłach w tym przypadku stało się największym sukcesem.
Dziś nie biegamy, dziś czytamy!
Akcja okazała się sukcesem, bowiem niedowiarkom pokazała, jak wielu z nas czyta. Promowanie czytelnictwa zaowocowało też tym, że sami uczniowie opowiadali sobie o czytanych książkach, a także wymieniali się tymi, które według nich warto jest przeczytać. Tego dnia biblioteka szkolna pękała w szwach! Prawie każdy chciał czytać!
Ratujmy wołacz!
Tygodniowa akcja pozwoliła nam, nauczycielom, pokazać, że mamy do siebie dystans i że, podobnie jak nasi uczniowie, popełniamy błędy. Uczniowie dostrzegli, że warto poprawnie używać form wołacza i jak nigdy uważnie słuchali tego, co i jak mówią nauczyciele. Nie mamy wątpliwości, że nasi uczniowie wiedzą, w jakich przypadkach używać należy form mianownika a w jakich wołacza, zwłaszcza w przypadku używania imion.
Zadania długoterminowe
wymagały od uczniów umiejętności zaplanowania pracy, samodzielnego poszukiwania informacji i zdobywania wiedzy, kreatywności, umiejętności pracy w grupie, terminowości oraz umiejętności podejmowania decyzji. Uczniowie uczyli się też odpowiedzialności za działania swoje, a częstokroć także kolegi czy koleżanki. Przekonali się, że każde zadanie wymaga zaangażowania, a staranność wykonania jest premiowana. Nie bez znaczenia okazało się pozyskanie dodatkowej, często wykraczającej poza podstawę programową wiedzy, którą uczniowie zdobyli realizując określone zadania.
Wielki finał – Potyczki z językiem
Bohaterowie literaccy
(Nasi literaccy przyjaciele)
Możliwość przebrania się tego dnia za dowolną postać literacką tak przez uczniów jak i nauczycieli spowodowała jeszcze większą integrację różnych podmiotów szkoły, ale też kolejny raz wymagała od wszystkich wykazania się i zaowocowała doskonaleniem umiejętności miękkich. Ponadto pozwoliła wejść w rolę, zaprezentować ulubioną postać, a więc ją promować. Uczenie się od innych, autoprezentacja i kreatywność w tym miejscu okazała się kluczowa. Zadanie pozwoliło też zaistnieć uczniom, którzy nie zawsze pokazują na lekcjach, jacy są wspaniali, oryginalni i ponadprzeciętni.
Zadania związane z Wielkim Finałem zostały wyniesione z sal lekcyjnych i przeniesione na dwa piętra szkolnych korytarzy. W zadaniach wzięło udział w tym samym czasie 59 uczniów z 17 klas. Możliwość pozytywnej rywalizacji, sprawdzenia się i uczenie poprzez zabawę udowodniła naszym uczniom, że nie jest ważne czy zajmie się pierwsze miejsce, czy nie. Istotne okazało się zdobycie nowych kompetencji, poszerzenie wiedzy. Każde zadanie wymagało pełnej koncentracji i umiejętności “zmieszczenia” się w czasie (na każdą stację przeznaczyliśmy 8 minut). Uczniowie mieli możliwość wykonania zadań premiowanych dodatkowo. Ocena realizacji i stopień trudności niektórych zadań dostosowane były do poziomu klas.
Stacja 1
Polegała na rozwiązaniu na tabletach zadań w aplikacji “Lubię polski” z zakresu: ortografia i interpunkcja, przysłowia, związki frazeologiczne. Możliwość nauki języka poprzez zabawę dzięki technologii komputerowej zachęciła uczniów do skorzystania z takiej formy. Zdajemy sobie sprawę, że dzieci i młodzież na co dzień korzystają z Internetu. Nam zależało, by wykorzystać go w celach edukacyjnych.
Stacja 2
Uczniowie na przygotowanej planszy rozpoczynając od zaznaczonej kratki mieli poruszać się ruchem konika szachowego i odczytać tekst o nauce polszczyzny. Na szachownicy zapisane były 64 wyrazy wraz ze znakami interpunkcyjnymi. Tekst składał się z 4 zdań, każde z nich rozpoczynało się wyrazem zapisanym wielką literą. Zadanie okazało się trudne, wymagające szczególnej koncentracji i chyba najbardziej nowatorskie. Dlatego właśnie z nim uczniowie zmagali się najdłużej. Jego celem było przede wszystkim połączenie umiejętności matematycznych, w tym logicznego i analitycznego myślenia z treściami polonistycznymi. Zadanie to miało przygotować uczniów do kolejnego projektu, jaki przez polonistów zostanie uczniom zaproponowany: ” Matematycznie na języku polskim”. Zadanie propagowało także grę w szachy i dowodziło interdyscyplinarności zagadnień i form.
Stacja 3
Skupiła uwagę uczniów na tzw. kłopotliwych wyrazach. Uczniowie musieli dokonywać trafnego wyboru udzielając odpowiedzi na pytania o znaczenie czy pochodzenie słów, a także o ich odmianę i poprawną formę. Efekt to wzbogacanie wiedzy, umiejętność analizy, uczenie się od siebie i stosowanie poprawnych form językowych.
Stacja 4
To zmaganie ze scrabblami. Tu uczniowie dowodzili, że słowotwórstwo jest im szczególnie bliskie. Zwyciężała grupa, która ułożyła zgodnie z zasadami gry największą ilość słów w języku polskim. Uczniowie szybko orientowali się, że czasem najprościej oznacza – najlepiej. Młodsze dzieci natomiast raz jeszcze przekonały się, że bez samogłosek nie można w języku polskim zbudować słowa. Wszyscy próbowali tworzyć neologizmy. Kolejny raz okazało się, że by sprawnie posługiwać się językiem – niezbędna jest znajomość ortografii.
Stacja 5
Ku naszemu zaskoczeniu zadanie wcale nie okazało się łatwe, a wymagało ono znajomości gwary wielkopolskiej. Uczniowie rozwiązywali zadania polegające na dopasowaniu właściwych słów gwarowych do tekstu, tłumaczeniu wyrazów ogólnopolskich na gwarowe i odwrotnie, a także przetłumaczeniu gwarowego, dłuższego tekstu na język ogólnopolski. Dzięki tej stacji uczniowie zaczęli przypominać sobie słowa kiedyś zasłyszane, takie jakimi posługiwali się ich dziadkowie, czasem rodzice. Obiecali, że “zajmą się” tematem, poszukają informacji o gwarze, odnajdą gwarowe słowa. Nauczyciele dostrzegli natomiast potrzebę przygotowania kolejnego projektu, zważywszy, że w najbliższym czasie uczniowie zobaczą na deskach teatru przedstawienie w wykonaniu swoich szkolnych kolegów pt. “Mały Książę – gwarowo”.
Stacja 6
Zadanie okazało się niezwykle proste, a dotyczyło szyfrowania. Uczniowie otrzymali zaszyfrowane tytuły książek, które mieli odszyfrować, mając do dyspozycji alfabet składający się z symboli. Jedno z dodatkowych zadań także związane było z odczytaniem, tym razem przysłów zapisanych alfabetem Braila. Dzięki zadaniom uczniowie przekonali się, że porozumiewać się można w różny sposób. Zapoznali się także z alfabetem, którym posługują się osoby niewidome i niedowidzące.
Stacja 7
Ortograficzne sudoku zbiegło się z przeprowadzanymi tego dnia eliminacjami do konkursu matematycznego sudoku. Uczniowie musieli we właściwe miejsca wpisać wyrazy z trudnościami ortograficznymi. Zadanie pomogło uczniom zrozumieć, że język ojczysty jest logiczny, uporządkowany, ale wymaga jego pełnej a nie wyrywkowej znajomości. Kolejny też raz umiejętności logicznego i przestrzennego myślenia okazały się niezbędne dla wykonania zadania. Wielu uczniów orzekło, że nie zdawali sobie sprawy, jak ważne jest takie właśnie postrzeganie języka i świata.
Stacja 8
Uczniowie mieli za zadanie napisanie krótkiego wiersza o dowolnej tematyce. Musieli jednak pamiętać, by każde kolejne słowo zaczynało się wskazaną literą, a w wersie było nie więcej niż 5 słów.
Jedna z klas przy okazji poznała, kim byli dadaiści. Uczniowie zrozumieli, że poezjowanie wymaga nie tylko talentu, ale i doskonałej znajomości leksyki. Bogacenie słownictwa, ujmowanie myśli w odpowiedni zestaw słów było głównym celem tego zadania i kształciło właśnie te umiejętności.
Ponadto w okresie trwania projektu na szkolnych korytarzach zawisły plakaty związane z dniem Języka Ojczystego, zaprezentowano prace konkursowe związane z kaligrafią, przygotowano wystawę uczniowskich zakładek do książek.
Nie mamy żadnych wątpliwości, że uczniowie wzbogacili wiedzę i umiejętności z zakresu języka ojczystego , doskonaląc umiejętności twarde, ale nabywali i kształcili umiejętności miękkie.
